Ұлытау облысындағы елді мекеннің маңына ракетаның бөлшегі құлады. Ұлытау облысының тұрғындары далада белгісіз ракетаның бөлшегі табылғанын хабарлады.
“Біздің үйден шамамен екі шақырым бері қарай. Анау Бақберген ауылы. Дәл жолдың үстінде жатыр. Масқара. Тұмсығын қара. Ракета. Қаншама нәрсе шашылып жатыр. Не деген үлкен еді” дейді желіде тараған видеолардың бірінің авторы.
Видеода ракета бөлшегіне ұқсас темірдің бірнеше бөлікке бөлініп жатқаны көрінеді.
Жасанды интеллект және цифрлық даму министрлігі 27 қарашада Байқоңыр айлағынан Астана уақытымен сағат 14.27-де "Союз МС-28" зымыран тасығышы ұшырылғанын хабарлады.
“Ракетаның бірінші сатысы Ұлытау облысындағы елді мекендерден алшақ арнайы белгіленген ауданға құлады. Халыққа ешқандай қауіп жоқ. Оқиға орнында "Роскосмос" және Қазақстан мен Ресей экологтары жұмыс істеп жатыр. Өлшеу және сынама алу жұмысы жүргізіліп жатыр. Алдын ала мәлімет бойынша, экологияға зияны тіркелмеді” деді министрлік өкілдері.
Олар сонымен бірге "Союз МС-28" ракетасының “экологиялық қауіпсіз отын – керосин мен сұйық оттегіні” қолданатынын, ракета бөлшектерінің радиациялық, химиялық және биологиялық қатері жоғын айтқан.
Ал Роскосмос «Союз MС-28» ғарыш кемесінің халықаралық ғарыш станциясымен түйіскенін хабарлады. Ғарышкерлер Сергей Куд-Сверчков пен Сергей Микаев, сонымен бірге NASA астронавты Кристофер Уильямс станцияға жеткен.
Бұған дейін 27 қарашада “Союз MС-28” кемесі ұшырылған кезде қызмет ету кабинасы бүлінгенін, ұшыру алаңының істен шыққаны хабарланған еді.
Ресейлік "Союз МС-28" ғарыш кемесі ұшырылғаннан кейін белгісіз себеппен қызмет көрсету кабинасы бүлінгенін ракета сарапшысы Георгий Тришкин және дереккөзге сүйенген The Insider хабарлады.
Блогер Виталий Егоровтың айтуынша, ракетаның ұшырылу сәтінен жүргізілген тікелей эфир кезінде старт үстелінің астында “ол жақта болмауы керек ірі металл конструкциясы” болғаны байқалған. Экипаж зардап шекпеген, алайда ұшыру кешені жөндеуді талап етеді деп жазды "Юра, прости" арнасы.
Сарапшылар енді Ресейге "Союз" және "Прогресс" ракеталарын халықаралық ғарыш станциясына ұшыруды белгісіз мерзімге дейін шегеруге тура келеді деп жазды. Ал Егоров Ресей іс жүзінде “1961 жылдан бері алғаш рет адамдарды ғарышқа жіберу мүмкіндігінен айырылды” деді.
Роскосмос ұшыру алаңының бүлінгенін растады. Оның түсіндіруінше, ұшыру алаңын тексеру кезінде “ұшыру үстелінің бірқатар элементтерінің бүлінгені анықталған”. Компания "жақын арада ақау жойылады" деп мәлімдеді.
Ресей Қазақстаннан тек Байқоңырды ғана жалға алған жоқ, онымен бірге сонан ұшырылған ракеталардың бөлшектері құлайтын аумақтарды да жалға алған. Ресми мәліметке қарағанда, Қазақстанның алты облысында ракета бөлшектерінің құлауына арналған 22 аумақ бар:
- Қарағанды, Ұлытау және Қызылорда облыстарында – 3 222,99 мың гектар
- Қостанай облысында – 653 мың га
- Ақмола облысында – 34,534 мың га
- Павлодар облысында – 44,3 мың га
- Шығыс Қазақстан облысында - 181,2 мың га.
Кейбір аумақтарда мұндай оқиғалардың кейбірі қайғылы оқиғамен де аяқталған. Мысалы, 2017 жылы "Союз" зымыран тасығышы Жезқазған маңына құлап, шыққан өртті сөндіру кезінде бір адам қаза болған.
Қазақстан 2013 жылы 2 шілде күні Байқоңырдан ұша бере жарылып кеткен «Протон-М» тигізген шығынның есесіне Ресей 89 миллион АҚШ доллары төлеуі тиіс деп бағалаған. Кейінірек «Қазақстан жағының шеккен шығынды дәлелдей алмағаны», «Ресейдің өтемақы төлемейтіні» хабарланған. Бұл туралы Азаттық Қазақстанның арнайы органдарына және ресейлік «Роскосмосқа» сауал жолдағанымен, жауап ала алмаған.