Андрей Ермак президент Зеленскийге жақын адамдар елдің энергетикалық инфрақұрылымына бөлінген қаржыны жымқыру ісі бойынша күдікке ілініп, қоғамда резонанс тудырған шақта лауазымды қызметтен кетті.
"Ешкімнің Украинаға сұрағы болмағанын қалаймын. Сондықтан алда мына ішкі мәселелерді шешу керек. Бірінші, Украина президенті кеңсесінің қызметкерлерін жаңалау керек. Жетекші Андрей Ермак отставкаға кету туралы өтініш жазды", – деді Зеленский халыққа үндеуінде.
Зеленский "ертең, 29 қарашада президент кеңсесінің жаңа басшысы бойынша кеңесетінін" мәлімдеді.
ТІНТУ
28 қараша күні Украина президенті кеңсесінің басшысы Андрей Ермактың үйіне тінту жүргізілгенін "Украинская правда" басылымы өз тілшісіне сілтеме жасап хабарлаған. Басылым мәліметінше, жоғары лауазымды шенеуніктің үйін Украинаның сыбайлас жемқорлыққа қарсы ұлттық бюросы (НАБУ, Національне антикорупційне бюро України) мен Сыбайлас жемқорлыққа қарсы арнаулы прокуратураның (САП) оншақты қызметкері тінтіген.
Үйіне тінту жасалғанын Андрей Ермактың өзі де растады.
"НАБУ мен САП шынымен де үйімде тергеу амалдарын жүргізіп жатыр. Тергеушілерге ешқандай кедергі келтірген жоқпын. Пәтерді қарауға толық ерік берілді, ол жерде адвокаттарым бар, олар құқық қорғау органдарымен бірге жұмыс істеп жатыр. Өз тарапымнан толық септесіп отырмын", – деп жазды Ермак telegram-арнасына.
Украина Жоғарғы Радасының депутаттары Ярослав Железняк пен Алексей Гончаренко да Ермакқа қатысты тінту жүргізілгені жайлы жазды.
"РБК-Украина" басылымы да бұл тінтулер Украинаның "Энергоатом" компаниясындағы сыбайлас жемқорлық ісімен байланысты деп хабарлады. Ауқымды жемқорлық қылмысына байланысты күдікке ілінген тұлғаларды жасырын тыңдау барысында жазып алынған "Миндич жазбаларында" құқық қорғау органдарына нұсқау беріп отыратын "Әли-Баба" деген лақап аты бар әлдебіреу аталған. Ол адам – Андрей Ермак болуы мүмкін деген долбар жасалған. Тергеушілер әзірге бұл болжамға байланысты ештеңе айтқан жоқ.
Сыбайлас жемқорлық қылмысы жайлы бұл істе Ермактың процестік мәртебесі қандай екені де әзірге белгісіз.
"ЭНЕРГОАТОМДАҒЫ ЖЕМҚОРЛЫҚ СХЕМАСЫ
Биыл қараша айында НАБУ "Энергоатом" компаниясында кең көлемді операция жүргізілгенін және осы компанияда сыбайлас жемқорлық схемасы әшкереленгенін мәлімдеді. Тергеу мәліметінше, қылмысқа қатысушылар "Энергоатом" компаниясына керек-жарақ жеткізушілер мен мердігерлерден жасалған келісімшарт көлемінің 10-15 пайызын пара ("откат") ретінде беруді талап еткен, егер көнбейтін болса, көрсетілген қызметтер мен тауарларға төлем бұғатталады немесе керек-жарақ жеткізуші мәртебесінен айырыласың деп қорқытқан.
Тергеушілер бұл қылмыстық схеманы ұйымдастыруға күдікті ретінде кәсіпкер, бір кезде "Квартал 95" жобасы бойынша қазіргі президент Владимир Зеленскийдің серіктесі болған Тимур Миндичті және қаржыгер Александр Цукерманды атады. Әйткенмен бұл жемқорлық былығына украиналық өзге де жоғары лауазымды шенеуніктер, соның ішінде министрлер де араласқан. Тергеу деректері бойынша, биылғы жыл бойы Миндич бұрынғы энергетика министрі Герман Галущенкоға (қызметінен босатылған) және бұрынғы қорғаныс министрі Рүстем Умеровке (жақында одан жауап алынды) ықпал еткен. Энергетика министрі Светлана Гринчук та осы жанжалдың кесірінен қызметінен айырылды.
Жемқорлық схеманың негізгі тетігі – 2024 жылы қабылданған үкімет қаулысы болды. Ол бойынша, "Энергоатом сот тәртібімен қарызды өндіріп алуға мораторий қолданылатын кәсіпорындар тізіміне енгізілген. Жемқорлық іс-әрекетіне күдіктілер осы жағдайды пайдаланып, мердігер компанияларға мүлде ақшадан қағылуың мүмкін деп қоқан-лоққы жасаған. Осылайша қорқытқаны НАБУ мен САП жариялаған тыңдау материалдарына тіркелген.
"Мейлі сотқа бар, бірақ сот: мораторий бар, қазір "Энергоатомнан ақша өндіріп ала алмайсың дейді" деп айтқан. [Күдіктілер] осы жағдайды тауар-қызмет жеткізушілерге қысым жасау үшін пайдаланды. Егер қаласақ, саған түк те татырмаймыз, ал сен ештеңе істей алмайсың деген. "Энергоатомға" тауар мен қызмет жеткізушілердің кейбіріне қатаң қысым жасағаны сонша, олар нарықтан кетуге мәжбүр болды. Кейбірі жұмысын мүлде тоқтатты, себебі оларды осылайша күйреттій, – деді күдіктілерді жасырын тыңдау қорытындысы жайлы айтқан НАБУ қызметкері Александр Абакумов.
Украинаның сыбайлас жемқорлыққа қарсы ұлттық бюросы энергетика саласындағы жемқорлық іс-әрекетіне күдіктілер Украинаның бұрынғы вице-премьері Чернышевке қаражат беріп тұрғаны анықталғанын хабарлады, ол "Че Гевара" деген лақап атқа ие болған. Тергеушілердің сөзінше, жиынтығы 1,2 млн доллар және шамамен 100 мың еуро қолма-қол ақшамен берілгені тіркелген: ақшаны тікелей кеңседе немесе қылмыстық топтағы адамдардың біріне тиесілі медициналық клиникада берген.
Компаниялардан осындай қылмыстық жолмен алынған ақшаны Киевтің орталығындағы, Украина Жоғарғы Радасының бұрынғы депутаты Андрей Деркачтың отбасы мүшелеріне тиесілі "кір жуатын кеңсе" арқылы заңдастырған. Деркач қазір Ресейде сенатор болып отыр, ал Украинада оған "мемлекетке опасыздық жасады" деген айып тағылған. Қылмыстық жолмен келген ақшаны офшорлық компаниялар желісі арқылы – Дубайда, Виргин және Сейшел аралдарында, Кипрде, Маврикияда, Венада, Атлантада және тіпті Мәскеуде орналасқан шетелдік компаниялардың көмегімен шығарып алып отырған дейді Украинаның жемқорлықпен күресетін органдары.
Андрей Ермак Ресейдің Украинаға басқыншылық соғысы жалғасып жатқан тұста президент Зеленскийдің сенімді серігі ретінде Украинаның ішкі істерімен қоса сыртқы саясатта да маңызды рөлге ие болып, көптеген дипломатиялық кездесулерге қатысып келді. Соғыс бойынша келіссөздерде Украина делегациясын басқарды. Алайда бұл жолы Украинада қатты шу туғызған "Энергоатом" төңірегіндегі жемқорлық дауы оған үлкен сынақ болып отыр дейді сарапшылар. Бұл жөнінде толығырақ төмендегі мақаладан оқи аласыздар.
